Skip to main content

04/10/2025 – 05/10/2025
11:00
Fermentownia no 2 / ul. Smoluchowskiego 1

Centra kreatywne i kreatywne dzielnice często stają się laboratoriami przyszłości miast. Często ich początkiem są opuszczone postindustrialne przestrzenie – dawne fabryki, koszary czy magazyny, które dzięki wyobraźni i zaangażowaniu zamieniają się w centra życia kulturalnego i społecznego.Czasem rodzą się z oddolnych inicjatyw, czasem są pomysłem na biznes, innym razem są planowane przez samorządy.

Niezależnie od punktu wyjścia, łączy je jedno: budują nowe ekosystemy, w których kultura, społeczność i przedsiębiorczość wzajemnie się wzmacniają.

Ale w tej historii kryją się też wyzwania. Kreatywne miejsca potrafią ożywić dzielnice, ale mogą również prowadzić do gentryfikacji, wykluczenia czy komercjalizacji przestrzeni. Dlatego pytamy nie tylko jak je tworzyć, ale też jak rozwijać je odpowiedzialnie.

Podczas dwudniowej konferencji w Lublinie spotkamy się z praktykami i praktyczkami z Polski i Europy, by przyjrzeć się różnym modelom: od tymczasowych inicjatyw, które zyskują trwałość, przez partnerstwa publiczno-prywatne i polityki miejskie, aż po sieci międzynarodowe.

Pierwszego dnia zapytamy, jak rodzą się kreatywne miejsca i jak mogą współpracować z samorządem. Drugiego dnia zastanowimy się, jaką przyszłość mają kreatywne dzielnice i jakie kierunki rozwoju otwierają się w Europie.

Konferencja to nie tylko przegląd przykładów, ale też przestrzeń do spotkania, refleksji i wymiany: jak tworzyć miejsca i dzielnice, które są naprawdę żywe, otwarte i potrzebne.

Zapisy przez FORMULARZ

Program:

4.10 | dzień 1 | Od miejsca do polityki

Kreatywne dzielnice zaczynają się od miejsca, idei albo potrzeby. Czasem stają się całymi dzielnicami, czasem pozostają wyspami, ale zawsze inicjują zmiany: czy/jak pojedyncze inicjatywy (miejsca, instytucje, przestrzenie) mogą przekształcać się w coś większego – w dzielnice kreatywne i modele miejskiej polityki.

11.00 – 11.45 | Otwarcie konferencji

  • Powitanie: Łukasz Borkowski

  • Magdalena Zaręba-Opalińska, Dyrektorka Wydziału Kultury Miasta Lublin

  • Aleksandra Szymańska, Dyrektorka Instytutu Przemysłów Kreatywnych

  • Rafał Koziński, Dyrektor Centrum Kultury w Lublinie

11.45 – 12.15 | Keynote – Food for Thought

  • Linda Parys – Kreatywność jako kompetencja przyszłości

12.15 – 13.30 | Postindustrialne przestrzenie, od których wszystko się zaczyna

  • Agnieszka Michałowska, Michał Ćwiek i Iwona Kolak – Szymanek, reprezentacja Fundacji Tytonie.ART – Od fabryki tytoniu do przestrzeni kreatywnej – początek nowej historii

  • Alicja Jabłonowska i Kuba Łukaszewski (100cznia, Gdańsk) – 100cznia – oddolne „Miasto w Mieście” działające na terenach Dawnej Stoczni Gdańskiej.

  • Karmen Otu (Aparaaditehas, Tartu 2024, Estonia) – Aparaaditehas w Tartu: model rewitalizacji dzielnic kreatywnych w Europie

13.30 – 14.30 | Przerwa

14.30 – 16.00 | Od partnerstwa do polityki – modele wsparcia i współpracy

  • Maciej Trzebeński (Fabryka Sztuki, Łódź) – Kiedy partnerstwo tworzy miejsce

  • Monika Król (UM Lublin) – Samorząd jako partner ekosystemu kreatywnego

  • Jacek Grunt-Mejer (UM Warszawa) – Rewitalizacja i kreatywność – wspólna przestrzeń działań

16.00 – 16.30 | Przerwa

16.30 – 18.00 | Panel dyskusyjny
Miejsca, dzielnice i samorząd – jak szukać wspólnego języka?

Ten panel przygląda się różnym modelom wsparcia i współpracy z kreatywnymi miejscami i dzielnicami. Jakie partnerstwa są możliwe między instytucjami, oddolnymi inicjatywami a samorządami? Jak samorząd może wzmacniać ekosystem kreatywny, a kiedy staje się jego częścią? Dyskusja otwiera pytanie o to, jak szukać wspólnego języka między lokalnymi potrzebami, miejską polityką i narodowymi strategiami.

  • Moderator: Rafał Koziński

  • Paneliści i panelistki: Maciej Trzebeński (Fabryka Sztuki, Łódź), Monika Król (UM Lublin), Jacek Grunt-Mejer (UM Warszawa), Aleksandra Szymańska (IPK)

5.10 | dzień 2 | Przyszłość kreatywnych dzielnic

Jak dzielnice/miejsca mogą się rozwijać, łączyć, unikać pułapek?

11.00 – 11.40 | Planowanie procesu zmiany

  • Carolina Pietyra (KBF, Dzielnica Wesoła, Kraków) – Transformacja poprzez/w Dzielnicę Kreatywną.

  • Joonatan Hamari (Pikisaari, Oulu 2026, Finlandia) – Kreatywna wyspa: kiedy cała przestrzeń staje się laboratorium dla twórców

11.40 – 12.30 | Europejskie Stolice Kultury i co po nich zostaje: od laboratorium kreatywności do dziedzictwa

  • Alexandra Matiová (Creative Industry Košice, Słowacja) – Lekcje z Koszyc 2013: wychodząc poza Europejską Stolicę Kultury/co dalej po Europejskiej Stolicy Kultury

  • Jan Štěpán (DEPO2015, University of West Bohemia, Pilzno 2015, Czechy) – DEPO2015 i inne przekształcone przestrzenie postindustrialne w Pilźnie. 10 lat później – ekosystem kultury i kreatywności jako dziedzictwo Europejskiej Stolicy Kultury

  • Nemanja Milenković (Novi Sad 2022, Serbia) – Powrót do przyszłości: rebranding dziedzictwa industrialnego, rebranding miasta

12.30 – 12.45 | Europejskie perspektywy współpracy i wsparcia

  • Andreea Iager Tako (Centrul Cultural PLAI / Trans Europe Halles) – Od miejsc do sieci – europejska perspektywa współpracy

12.45 – 13.00 | Przerwa

13.00 – 14.30 | Panel dyskusyjny
Otwarte pytania o przyszłość kreatywnych dzielnic: kierunki, działania, wyzwania 

Podsumowujący panel konferencji nie daje gotowych odpowiedzi, lecz otwiera przestrzeń do dalszej refleksji. Jakie modele kreatywnych dzielnic i miejsc mogą się sprawdzić w różnych kontekstach? Jak rozwijać je odpowiedzialnie tzn. z troską o społeczność, kulturę i unikając ryzyka gentryfikacji czy komercjalizacji? Ważnym punktem odniesienia są Europejskie Stolice Kultury, które stają się laboratoriami nowych rozwiązań, ale też uczą, jak różne może być ich dziedzictwo. To rozmowa o tym, co przed nami.

  • Moderatorka: Agata Etmanowicz

  • Paneliści i panelistki: Carolina Pietyra (KBF, Kraków), Andreea Iager Tako (Trans Europe Halles), Joonatan Hamari (Pikisaari, Oulu 2026, Finlandia), Alexandra Matiová (Kulturpark, Koszyce, Słowacja)

14.45 – 15.00 | Zakończenie

Linda Parys – Journaling i live act – kreatywność jako proces otwarty

Prelegenci

Agata Etmanowicz – praktyczka kultury. Na co dzień wraz z Fundacją Impact wspiera inne profesjonalistki i profesjonalistów kultury. Impact działa w całej Europie, stawiając publiczność w centrum praktyk kulturalnych, łącząc strategie z praktycznymi rozwiązaniami w obszarze (za)angażowania publiczności i dostępności. Agata ma też słabość do przestrzeni postindustrialnych – jej droga prowadziła od Fabryki Trzciny w Warszawie do Fabryki Sztuki w Łodzi, gdzie współtworzyła ART_INKUBATOR. Niezależnie od tego, czy pracuje nad strategiami, prowadzi warsztaty, opracowuje narzędzia dostępności, czy współrealizuje międzynarodowe projekty, takie jak Europejskie Stolice Kultury, uwielbia łączyć ludzi, miejsca i pomysły, aby kultura była bliżej ludzi.

Jacek Grunt-Mejer – pełnomocnik prezydenta m.st. Warszawy ds. rewitalizacji. Psycholog, absolwent Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Matematyczno-Przyrodniczych UW, ekspert zajmujący się zrównoważoną mobilnością, jakością przestrzeni publicznej, bezpieczeństwem pieszych i rowerzystów oraz rewitalizacją. Autor bloga „Strefa Piesza”. Współpracował z Najwyższą Izbą Kontroli, Sejmem RP, Ministerstwem Rozwoju i Technologii oraz Infrastruktury. Od września 2015 roku koordynuje wdrażanie programu rewitalizacji w Warszawie oraz prowadzi zajęcia w School of Ideas na Uniwersytecie SWPS.

Joonatan Hamari – prezes Pikisaari Culture Factory, dzielnicy kreatywnej powstającej w poprzemysłowym obiekcie dziedzictwa kulturowego w Oulu w Finlandii. Teren dawnej przędzalni wełny jest jednym z głównych projektów przestrzennych programu kulturalnego Oulu2026. Hamari opracował materiały planistyczne dla pierwotnej koncepcji Wioski Kreatywnej Pikisaari już w 2019 roku i od tego czasu uważnie monitoruje jej rozwój. W swojej prezentacji omówi kluczowe wnioski z procesu rozwoju w Pikisaari – w tym wyzwania związane z własnością, administracją i zrównoważonym współrozwojem.

Alicja Jabłonowska – psycholożka, behawiorystka, trenerka i facylitatorka organizacji pozarządowych, działaczka społeczna, aktywistka. Od 20 lat współpracuje z licznymi organizacjami pozarządowymi w obszarze wykluczenia. Autorka wielu programów społecznych mających na celu integrację i aktywizację społeczną. Od 2018 roku współprowadzi projekt społeczna – kulturalny „100cznia” działający na terenach postoczniowych w Gdańsku, wdrażając cele osadzone w prawach człowieka, ekologii, odpowiedzialności społecznej, dostępie do kultury i uczestnictwa w kulturze. Od 2020 roku członkini Fundacji Layup i współprowadząca Galerię Layup promującą i wspierającą sztukę Urban Art. Wiceprzewodnicząca Gdańskiej Rady Interesariuszy Młodego Miasta i Polskiego Haka, członki grupy nieformalnej Stocznia. Dzielnica. Założycielka przestrzeni Grid ArtHub, znajdującej się na terenie Dawnej Stoczni Gdańskiej skierowanej do szeroko rozumianej branży twórczej.

Rafał Koziński – Dyrektor Centrum Kultury w Lublinie, pełnomocnik Prezydenta Miasta Lublin ds. programowych ESK 2029. Od lat 90. niestrudzony animator życia kulturalnego w Lublinie jako: kurator, kreator, producent, reżyser, menadżer, kulturotwórca, edukator, artysta przestrzeni publicznej oraz organizator wydarzeń „ogólnomiejskich”. Od 2007 roku koordynował i produkował pierwsze edycje Nocy Kultury – lubelskiego fenomenu animacji (250 wydarzeń dla 70.000 odbiorców w jedną noc). Współpomysłodawca i współproducent ogólnomiejskich wydarzeń kulturalnych w Lublinie. Kreator setek wydarzeń w przestrzeni miasta: koncertów, widowisk miejski, wystaw, happeningów, performansów. Współpomysłodawca i współkoordynator projektu „Koalicja Miast 2016” kreującego innowacyjną formę współpracy miast kandydujących w konkursie ESK z Wrocławiem jako Europejską Stolicą Kultury w 2016 roku (Gdańsk, Katowice, Lublin, Łódź, Poznań, Szczecin).

Monika Król – zastępca Dyrektora ds. rozwoju przedsiębiorczości, przemysłów kreatywnych, współpracy z biznesem i projektów międzynarodowych w Wydziale Kultury Urzędu Miasta Lubli. Członek Rady Programowej ds. Europejskiej Stolicy Kultury. Pomysłodawczyni projektu ,,Przedsiębiorcze dzieciaki” realizowanego przez Urząd Miasta Lublin; Członek Miejskiej Rady Rynku Pracy w Lublinie kadencji 2025-2029; Członek Komisji Rewizyjnej Lokalnej Organizacji Turystycznej Metropolia Lublin; Członek Rady Programowej ds. Europejskiej Stolicy Młodzieży 2023Z ramienia Urzędu Miasta Lublin zaangażowana w realizację projektów: „RCIA” – Regional Creative Industries Alliance w ramach programu Interreg Europa. „INCREAS” – Innovation and Creative Solutions for Cultural Heritage.

Kuba Łukaszewski – inżynier dźwięku, manager kultury i organizator wydarzeń muzycznych, a także pasjonat kultury i muzyki globalnego południa. W wieku 18 lat wyprowadził się z Opola do Amsterdamu, gdzie aktywnie działał w radykalnych ruchach ekologicznych i antyglobalistycznych. Tam skończył szkołę inżynierii dźwięku SAE, by następnie zacząć pracę w studiach nagrań i przy realizacji koncertów. W 2004 roku wrócił do Polski i kolejne 10 lat spędził pracując nad swoimi projektami muzycznymi, jako producent i manager artystów i kurator wydarzeń klubowych i festiwalowych. W 2014 roku przeprowadził się do Gdańska, by trzy lata później, razem z Alą Jabłonowską, założyć 100cznie – mieszczący się na stoczniowych terenach projekt łączący miejską kulturę, sztukę, gastronomię i sport z zaangażowaniem społecznym. Na 100czni odpowiada za program artystyczny, produkcję i promocję wydarzeń oraz techniczną realizację szalonych pomysłów swoich i całego 100czniowego zespołu kreatywnego.

Alexandra Matiová – menedżerka projektów z ponad dziesięcioletnim doświadczeniem w koordynacji krajowych i międzynarodowych projektów w sektorze kultury i kreatywnym. Od 2012 roku jest integralną częścią zespołu Europejskiej Stolicy Kultury w Koszycach na Słowacji, gdzie koncentruje się na wdrażaniu różnorodnych projektów rozwojowych poświęconych rozwojowi umiejętności, budowaniu ekosystemów i inicjatywom zorientowanym na ludzi, z wykorzystaniem holistycznego podejścia. Eksploruje potencjał sektora kreatywnego i kulturalnego oraz wzmacnia ich rolę w rozwoju miast, zrównoważonym rozwoju i zdolności do stawiania czoła bieżącym wyzwaniom. Wykorzystując swoje doświadczenie w komunikacji, specjalizuje się w łączeniu sektora kreatywnego i kulturalnego z innymi sektorami w celu tworzenia synergii i innowacyjnych rozwiązań. W swojej pracy łączy myślenie strategiczne z praktycznym zarządzaniem projektami, aby wspierać kreatywny i zrównoważony rozwój obszarów miejskich.

Karmen Otu – menedżerka projektów kulturalnych z Tartu (Estonia). Zajmuje się koordynacja wydarzeń i projektami społecznościowywmi realizowanych w Aparaaditehas, byłym kompleksie fabrycznym, przekształconym w jeden z najbardziej tętniących życiem centrów kreatywnych w Estonii. Jej praca koncentruje się na budowaniu współpracy między artystami, organizacjami kulturalnymi i lokalnymi firmami oraz na zapewnieniu rozwoju dziedzictwa przemysłowego poprzez ponowne wykorzystanie kulturowe. Na swoim koncie ma ponad 15-letnie doświadczenie w branży kulturalnej, była odpowiedzialna m.in. za organizację dużych wydarzeń kulturalnych, takich jak Festiwal Aparaaditehas, oraz inicjatyw łączących branże kreatywne, społeczności lokalne i partnerów międzynarodowych. Jej doświadczenie obejmuje koordynację projektów, komunikację, programowanie kulturalne i wspieranie ekosystemów kreatywnych. Do jej głównych zainteresowań należy kwestia sposobu, w jaki fabryki kultury i dzielnice kreatywne mogą wspierać rewitalizację miast, zaangażowanie społeczności i długoterminową zrównoważoność w sektorze kultury.

Linda Parys – trenerka kreatywności i świadomego odpoczynku, strateżka marek, brand coach, multipasjonatka. Wspiera marki osobiste i zespoły w odkrywaniu pasji, rozwijaniu wizji i zmianie pomysłów w konkretne działanie. Współtworzy z nimi procesy na każdym etapie – od budowania kreatywnej praktyki poprzez rozwój brandów, empatyczną komunikację, urzeczywistnianie projektów oraz zrównoważone zarządzanie zmianą i designem. Wierzy, że każdy jest kreatywny, niezależnie od branży. Kreatywność traktuje jako pomost między tym co czujemy, a tym, co robimy oraz klucz do nieustannego rozwoju. Zajmuje się również budowaniem strategii marek, nie tylko personalnych, ubranych w wartości, osobisty storytelling i unikatowe “dlaczego”. Jest założycielką Creative Mindset Institute, przestrzeni, w której kreatywność – kluczowa kompetencja przyszłości, nabiera nowych znaczeń i odkrywana jest na wiele sposobów.

Carolina Pietyra – dyrektorka Krakowskiego Biura Festiwalowego, realizującego od ponad 20 lat flagowe krakowskie festiwale, takie jak: Festiwal Muzyki Filmowej, Sacrum Profanum, Misteria Paschalia, Festiwal Conrada czy Festiwal Miłosza. Od 2023 roku instytucja również koordynuje ofertę społeczno-kulturalną dzielnicy kreatywnej Wesoła w Krakowie, a Carolina modeluje i prowadzi proces partycypacyjny towarzyszący rewitalizacji przestrzeni. Specjalistka w zakresie co-designu, zarządzania zmianą, projektowania innowacji, budowania kultury organizacji, projektowania doświadczeń użytkowników i stosowania narzędzi marketingu cyfrowego. Współpracowała i wspierała rozwój wielu instytucji oraz firm, takich jak: Credit Agricole, Danone, Michelin, Capgemini, Tatrzański Park Narodowy, Narodowy Bank Polski, Urząd Miasta Krakowa czy Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego. Bliskie są jej metodologie projektowania zorientowanego na ludzi, w szczególności w wymiarze badań etnograficznych, co-kreacji i prototypowania.

Aleksandra Szymańska – menedżerka kultury, socjolożka, ekspertka w obszarze polityk kulturalnych. W latach 2008-2011 była dyrektorką strategiczną Biura Gdańsk 2016 i współautorką projektu starań o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury dla Gdańska. To twórczyni i dyrektorka Instytutu Kultury Miejskiej w Gdańsku (2011-2024), w którym współtworzyła szereg wydarzeń kulturalnych, docenianych zarówno przez odbiorców, jak i artystów, m.in. Festiwal Narracje, Gdańskie Spotkania Literackie +Odnalezione w tłumaczeniu+, Festiwal Schopenhauera. Nadzorowała proces realizacji nowej siedziby Instytutu Kultury Miejskiej – Kunsztu Wodnego, który został otwarty we wrześniu 2023 r. Od 2024 r. dyrektorka Instytutu Przemysłów Kreatywnych

Jan Štěpán – Dyrektor Programowy Pilzno 2015, organizacji zarządzającej strefą kulturalno-kreatywną DEPO2015 – centrum utworzonym w przekształconym kompleksie przemysłowym. W latach 2015–2019 był kierownikiem działu marketingu w Centrum Nauki Techmania, również mieszczącym się w dawnym kompleksie przemysłowym, gdzie zajmował się komunikacją naukową i edukacją nieformalną. Studiował wzornictwo przemysłowe na Wydziale Projektowania i Sztuki (FDU) w Pilźnie.

Maciej Trzebeński – łodzianin, kulturoznawca, manager łódzkich instytucji kultury. Obecnie Dyrektor Naczelny Fabryki Sztuki w Łodzi: multidyscyplinarnego centrum artystycznego, gdzie zgłębia się przede wszystkim brzegowe obszary kultury. Fabryka to także jedyna w Polsce instytucja kultury, będąca jednocześnie instytucją otoczenia biznesu, wspierająca rozwój przedsiębiorczości kreatywnej i profesjonalizację sektora kultury.  W przeszłości członek nieistniejącej już alternatywnej grupy teatralnej Biuro Usług Dramatycznych. Producent Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego „Ziemia Obiecana” i „Archipelag Ziemi Obiecanej”. Współautor projektu „Poza Horyzont” będącego prezentują dokonań artystów multimedialnych, eksperymentatorów, wykonawców muzyki współczesnej zarówno z kręgu akademickiego jaki i tych wywodzących się z kultury offowej. Inicjator projektu muzycznego LDZ Alternatywa. Współtwórca realizowanego przez Fabrykę Sztuki innowacyjnego projektu Art_Inkubatora®, którego celem było przygotowanie i prowadzenie inkubatora przedsiębiorczości wspierającego małe biznesy z szeroko rozumianej branży kreatywnej.

Andreea Iager Tako – pasjonatka odkrywania ludzi, pomysłów, projektów i łączenia ich w modele, które zmieniają społeczności poprzez wypracowywanie skutecznych rozwiązań. Bazując na doświadczeniach wyniesionych z kontaktów z produkcjami artystycznymi oraz na własnych podróżach opracowała metody, które promują różnorodność we wszystkich jej formach. Studiowała psychologię i zrównoważony rozwój, pracowała w marketingu i kadrach, by następnie w pełni poświęcić się pracy społecznej. Jest współzałożycielką Festiwalu PLAI, wspiera produkcje PLAI, współzałożycielką AMBASADA, jego rozszerzenia building.a.community, oraz współzałożycielką FABER, stworzonego wraz z znaczącymi przedsiębiorcami kreatywnymi. W czasie pandemii założyła  przedsiębiorstwo społeczne – ONE.shirt: przedsięwzięcie w stylu slow fashion, które zwraca uwagę na włączenie społeczne, zanieczyszczeniu przemysłu tekstylnego i odpadach odzieżowe. Jest członkinią Trans Europe Halles i od 2021 należy do zarządu komitetu wykonawczego organizacji.

tytonie.art – Agnieszka Michałowska, Michał Ćwiek i Iwona Kolak – Szymanek – inicjatywa ma być magnesem dla wszystkich miłośników sztuki, którzy mają ochotę poprzebywać wśród ciekawych ludzi oraz osóbkreatywnych, które mają jakiś pomysł na uzewnętrznienie swojego talentu na terenie Lubelskich Zakładów Tytoniowych. Chcą uwrażliwić na takie działania Polskę B, Polskę A a może i wykroczyć poza granice ojczyzny.